©️ मधुनिता
ग्रॅनीज ट्रिएजर ( Granny's Treasure )
दुपारी वामकुक्षी घ्यावी म्हणुन माधवी लवंडलीच होती की बाहेरून आवाज आला,
" भांडी घ्या... भांडी."
बोहारणीचा आवाज ऐकताच ती लगबगीने उठली आणि तिने कानोसा घेतला. आपल्या दारात येईपर्यंत तिला अजून चार पाच मिनिटे तरी लागतील असा अंदाज बांधत तिने आपल्या मुलाला आवाज दिला.
" सॅमी, अरे आतल्या खोलीत कपाटाजवळ ठेवलेली दोन तीन कपड्याची गाठोडी आहेत तेवढी बाहेर आणून दे रे बाळा. तोपर्यंत मी त्या बोहारणीला आवाज देते."
" चला आता तासभर तरी आईचा कार्यक्रम रंगणार." म्हणत सॅमीने कपड्यांची गाठोडी बाहेर आणून ठेवली. बोहारीण आणि आई मध्ये आता जो काही रंजक संवाद घडणार तो त्याचं मस्त मनोरंजन करणार होता.
थोड्याच वेळात बोहारणीने येऊन घरात ठाण मांडलं. पाणी वगैरे पिऊन झालं आणि फर्मान सोडलं,
“ ताई, आणा कपडे आणा."
" हो... हो आधी भांडी तर दाखव."
माधवीने कपड्यांचं एक गाठोडं पुढे केलं. ती गाठोडं सोडून एक एक कपडा दाखवू लागली. सॅमी दोघींच्या गप्पात रमला होता. त्याचं लक्ष गाठोड्यातून डोकावणाऱ्या लालभडक रिबीनिकडे गेलं. त्याने हळूच हात घालून तो कपडा बाहेर काढला. लाल लाल रिबीणीची झालर असलेलं ते एक छोटसं टकुचं होतं. त्याने परत गाठोड्याकडे पाहिलं तर एक छोटासा पायमोजा टुणकन उडी मारून बाहेर येऊ पाहत होता. त्याने तो पायमोजा देखील गाठोड्यातून बाहेर काढला. त्याने आईचं लक्ष आपल्याकडे नाही हे पाहून हळूच गाठोडं सोडलं. आत पाहतो तर, छोटी छोटी झबली त्याच्याकडे पाहून हसत आहेत असं त्याला जाणवलं. छोटे छोटे हातमोजे त्याला कवेत घेऊन कुरवाळू पाहत होते. कानटोप्या, कुंची, दुपटी, स्वेटर असा बराच खजाना त्याला त्यात गवसला.
" आई हे लहान लहान कपडे कोणाचे आहेत." त्याने आईला विचारलं.
" अरे, कशाला सोडलसं ते गाठोडं. परवा साफसफाई करताना आजीच्या ट्रंकेतून निघाला आहे हा सगळा कचरा."
माधवीने उत्तर देताच, 'कचरा'? म्हणत सॅमीने आईकडे पाहिलं. ती बोहारणीशी घासाघीस करण्यात व्यस्त होती.
" आई मी आलोच म्हणत." त्याने ते गाठोडं उचललं आणि पळत आजीच्या खोलीत गेला.
" आजी, अगं हे बघ मला काय सापडलं. " त्याने झोपलेल्या आजीला गदागदा हलवत उठवलं.
" अरे, काय रे समीर. असा कसा रे तू. नेहमीच एखाद्या कायधुळा सारखा येतोस."
आजी आढेवेढे घेत उठून बसली. ती उठताच समीरने ते गाठोडं तिच्यासमोर उघडून ठेवलं. आजीने डोळ्यांवर चष्मा चढवत गाठोड्यातली लहान लहान कपडे पाहिले आणि तिच्या डोळ्यात अश्रूंनी दाटी केली.
" काय झालं आजी तुझ्या डोळ्यात पाणी. आई म्हणाली हे कपडे तुझ्या ट्रंकेत होते. कोणा कोणाचे आहेत सांग ना. ही छोटी टोपी पहा ही घातल्यानंतर तर मी एखाद्या राजा महाराजाप्रमाणे डौलात दिसत असेल नाही."
सॅमीने गाठोड्यातील लाल वेलवेटच्या कपड्याची, त्यावर राघू मैनाची जोडी चितारलेली कुंची घेऊन आपल्या डोक्यावर घातली.
" अरे, ही टोपी नाही हिला कुंची म्हणतात बाळा. ही तुझ्या बाबांची. ही अशीच कुंची मी सासूबाईसोबत जत्रेत गेले होते तिथे पाहिलेली. खूप आवडली होती मला. तेंव्हा तुझा बाबा चार महिन्यांचा पोटात होता माझ्या. मी मागितली तर कशाला उगीच खर्च म्हणुन त्यांनी नाही घेऊन दिली. त्यावेळी परिस्थितीही तशीच बेताची होती. वरखर्च परवडायचाच नाही. त्या दिवशी खूप वाईट वाटले मला. तुझ्या आजोबांना जेंव्हा हे समजलं तेंव्हा त्यांना ही खूप वाईट वाटलं. त्यांनी नंतर आठवड्याभराने तालुक्याच्या गावात जाऊन अगदी तसलंच मऊशार कापड, रंगबिरंगी दोरे मला आणून दिले. खूप महाग होतं रे. नंतर तो खर्च भरून काढायला त्यांनी महिनाभर कामावर चहा पिणं सोडून दिलं होतं. दिवसभर काम करून दमल्यावर रात्रीच्या अंधारात, चिमणीच्या उजेडात ही कुंची प्रेमाच्या धाग्यांनी एक एक स्वप्नाचा टाका टाकत त्यात ममतेची गुंफण करत शिवली. तुझे आजोबा आणि मी आमचा राघू मैनाचा संसार म्हणुन त्यावर किती प्रेमाने हे राघू मैना चितारले."
बोलताना आजीचा कंठ दाटून आला होता.
" आणि हे खणाच्या कापडाचं झबलं आणि गोंडे लावलेलं टोपडं पाहिलंस का, हे तुझ्या आत्याचं. हे आंगडं आणि टोपडं घालून ती अंगणभर दुडूदुडू धावायची. ही छोटी गोधडी, ह्यावर चितारलेली ही रंगबिरंगी पाना फुलांची नक्षी... जुन्या सुती पातळाची असली तरी त्यात मायेची ऊब असते बाळा."
" ही दुपटी, पायमोजे, हातमोजे हे सगळं तुझ्यासाठी बनवलं होतं पण आजकाल हे कोण घालत रे. सगळं आयतं बाजारात भेटतं."
आजी एक एक कपडा हातात घेऊन भावविवश होऊन बोलत होती आणि सॅमी एका एका कपड्याला आणि आजीच्या हळव्या झालेल्या मनाला आपल्या मोबाईलच्या कॅमेऱ्यात कैद करण्यात गुंतला होता.
" सॅमी, अरे कुठे घेऊन गेलास सारे कपडे. हे पोरगं पण ना, नुसत्या उचापत्या करत असतं."
माधवी सॅमीला आवाज देऊ लागली. कपड्याचं गाठोडं परत न्यावं म्हणुन ती सासूबाईंच्या खोलीजवळ पोहचली आणि जागीच थबकली. आत चाललेलं आजी आणि नातवाचं हळवं गुज कानी पडताच ती आल्या पावली परत फिरली.
काही दिवसानंतर सॅमीने अचानक एक भरलेली पिशवी आजीसमोर नेऊन ठेवली.
" आजी या पिशवीत ना खूप सारे वेगवेगळ्या रंगांचे दोरे मऊ सुती कापड, सुया, लोकर, वेगवेगळ्या चमकीच्या लेस आहेत. दिवसभर बसून तुझा वेळ जात नाही म्हणतेस ना! आता बसून छान छान झबली, टोप्या, कुंच्या आणि काय म्हणाली होतीस त्यादिवशी हां, आंगड - टोपडं, अजून काय गं ते आजी... हां... ते टकुचं शीव बरं."
" अरे पण समीर आता मला नीट दिसत नाही रे. हे काय नवं खूळ सुरू केलंस." आजीने नकारघंटा वाजवली.
" चष्मा आहे की आणि मी... मी आहेच की मदतीला आपण दोघे मिळून बनवू. अगं आजी, माझा तो मित्र आहे ना सागर त्याच्या बहिणीला मुलगी झाली. त्याने घरी बोलवलं आहे. पार्टी देणार आहे तो, मामा झाला म्हणुन. त्याच्या घरी रिकाम्या हाताने कसा जाऊ तुच सांग. बाहेरून काहीतरी विकत घेण्यापेक्षा तूच शिवून दे की प्रेमाने."
" बरं बाबा." म्हणत आजी कामाला लागली. ती आपल्या नातवाचा शब्द कधीच मोडत नसे.
आजी रोज वेळ मिळेल तेंव्हा हळुहळु मोठ्या प्रेमाने एक एक टाका टाकत ममतेची गुंफण करत छोटी छोटी झबली, दुपटी, कुंच्या, टोप्या, हातमोजे, पायमोजे, बनवत आपली माया त्यात ओतू लागली. दिवसभर उगीचच बसून खायला उठणारा वेळ तिला आता कमी पडू लागला. समीर रोज काही ना काही कारणं सांगून तिच्याकडून वेगवेगळ्या आकाराची कपडे शिवून घेऊ लागला. तो देखील त्याला वेळ मिळेल तेंव्हा आजीला मदत करत होता. आता हा त्यांचा नित्यक्रम झाला होता. माधवीला मात्र प्रश्न पडला की या आजी नातवाचं नक्की काय चालू आहे? ते तिला कळत नव्हतं.
एक दिवस सॅमीने आजीसमोर एक लिफाफा धरला.
" आजी, हे उघडून बघ जरा."
आजीने लिफाफा उघडताच त्यात पैसे होते. " अरे, यात तर पैसे आहेत."
"हो आणि हे तुझे आहेत. तुझ्या मेहनतीचे. तुझी स्वकमाई." समीर आजीसमोर बसत बोलला.
" माझी स्वकमाई, मी कुठे गेले होते दगडं फोडायला." आजी पैशांकडे पाहत बोलली.
" अगं मोजून तरी बघ किती आहेत. मग सांगतो सगळं." समीर आजीचा चेहरा न्याहाळत बोलला.
" पाच हजार... अरे कुठून आले हे पैसे आणि तू माझे म्हणुन काय सांगतोयस?" आजी आश्चर्यचकित झाली होती.
" अगं आजी, मी तुझ्या कडून जी छोट्या बाळांची कपडे शिवून घेत होतो ना, त्याचेच हे पैसे."
" म्हणजे... नाही समजले मी. जरा नीट सांग की. कोड्यात काय बोलतोयस." आता आजी थोडी चिडली होती.
" अगं त्या दिवशी बोहारणीला द्यायच्या कपड्यांच्या गाठोड्यात बाबांचे लहानपणीचे, माझे लहान लहान कपडे होते. तू मला सांगितलंस की हे कपडे तू तुझ्या हाताने खूप मायेने शिवली होतीस. मी त्या सगळ्या कपड्यांचे फोटो काढून Granny's Treasure हा हॅशटॅग लावून माझ्या सोशल मीडिया अकाउंट वर शेअर केले सोबतच Granny's Treasure नावाचं सोशल मीडिया वर अकाउंट सुद्धा उघडलं. त्यावर तू शिवलेली कपडे मी रोज पोस्ट करू लागलो. आणि तुला माहिती आहे या सगळ्याला खूप छान प्रतिसाद भेटत गेला. लोकांना विकत घेतलेल्या लहान मुलांच्या कपड्याऐवजी तुझे कपडे खूप आवडू लागले. कापड्यांसाठी ऑर्डरी येऊ लागल्या. जे मध्यंतरी आपण दोघांनी मिळून जे कपडे शिवले हे त्याचेच पैसे."
समीरचं बोलणं ऐकून आजीच्या डोळ्यांच्या कडा ओलांवल्या.
" अरे, उभ्या आयुष्यात कधी पैसे कमवले नाहीत मी. नेहमी दुसऱ्यावर अवलंबून राहिले. आज वयाच्या पंचाहत्तरीच्या टप्प्यावर उभी असताना माझी पहिली स्वकमाई तू माझ्या हातावर आणून ठेवलीस. याचं सगळं श्रेय तुझं बाळा. हे पैसे तुलाच ठेवं. माझ्या म्हातारीकडून माझ्या पहिल्या स्वकमाईचं तुला काहीतरी तुझ्या आवडीचं घे."
आजी समीरकडे पैशाचं पाकीट परत करत असताना समीर तिचा हात पकडतो आणि,
" नाही आजी, हे पैसे तुझे आहेत. याचं काय करायचं हा सर्वस्वी तुझा प्रश्न आहे. मला विचारशील तर आपण आणखी पैसे जमा करून काही बायका तुझ्या हाताखाली कामाला ठेवून Granny's Treasure नावाचं एक तुझं हक्काचं दुकान उघडू, काय म्हणतेस! आणि तुझ्या सारखी कलाकुसर अंगी असणाऱ्या होतकरू बायकांना देखील रोजगार मिळेल. तुझ्या मार्गदर्शनाखाली त्या बायका ही तयार होतील आणि ह्या कपड्यांच्या रुपात आजीच्या मायेची ऊब ही निरंतर एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे पोहचत राहिलं."
समीरचं बोलणं ऐकून आजीच्या डोळ्यातून मायेचे पाट वाहू लागले. त्याच बोलणं तिला पटलं. " हो बाळा, तू म्हणशील तसं." म्हणत आजीने पदराने डोळे टिपले.
बाहेर उभी राहून आजी नातवाचं बोलणं ऐकणाऱ्या माधवीच्या डोळ्यात ही नकळत पाणी तरळलं.
समाप्त...
©️ सुनिता मधुकर पाटील.
11/4/2021.
फोटो - साभार गुगल.
तर माझ्या वाचक मित्रमैत्रिणींनो तुम्हाला ही कथा कशी वाटली हे सांगायला अजिबात विसरू नका. असेच आणखी ब्लॉग वाचायचे असल्यास माझ्या मधुनिता या फेसबुक पेजला नक्की follow करा. कथा आवडल्यास लाईक, कमेंट आणि लेखकाच्या नावासहित शेअर करा.
© copyright
© all rights reserved.
या कथेच्या प्रकाशनाचे आणि वितरणाचे सारे हक्क लेखिकेकडे राखीव. कथेत अथवा कथेच्या नावात किंवा कथा लेखिकेच्या नावाशिवाय आढळून आल्यास तो कॉपी राईट कायद्याचा भंग मानला जाईल. कथा जशीच्या तशी शेअर करण्यास काहीही हरकत नाही.
ReplyDeleteफार सुंदर कथा ,शब्द नाहीत, दोन पिढीतील सुरेख संगम चित्रित kelay
Thank you so much 😍😊
Delete