सदर कथा ही पूर्णपणे काल्पनिक असून या कथेचा कोणत्याही जीवित अथवा मृत व्यक्तीशी, ठिकाणाशी, नावाशी काहीही संबंध नाही आणि संबंध असल्यास केवळ योगायोग समजावा.
©️ मधुनिता
©️ सुनिता मधुकर पाटील.
प्रतीक्षा... एक हुंकार परिवर्तनाचा !!! ( भाग - ४ )
शाळेतील शिक्षकांनी मुलींकडून तक्रार आल्यानंतर ही बाब माधरावांच्या कानावर घातली होती.
" अहो, लहान आहे तो अजून, नकळतं वय...! थोडी मस्ती, करणारच. या वयात त्यांनी खेळायचं नाही, बागडायचं नाही तर केंव्हा? आणि तसं ही मुलगा, मुलगी हा भेद आता उरलायच कुठे?" म्हणत त्यांनी तक्रारींकडे दुर्लक्ष केलं होतं.
एक दिवस माधववराव तब्येत नरम असल्यामुळे घरीच होते. दुपारी त्यांना झोप येत नव्हती म्हणून उठून ते बाहेर हॉलमध्ये आले. प्रतिकसोबत वेळ घालवावा म्हणून त्यांनी त्याच्या खोलीत डोकावलं तर समोरील दृश्य पाहून ते हादरले. प्रतीक वृंदाची साडी शरीराभोवती गुंडाळून पायात पैंजण, ओठांना लिपस्टिक...! टीव्हीवर चालू असलेल्या गाण्यावर त्याचे पाय लयीत थिरकत होते.
" प्रतीक काय करतोयस तू हे आणि हे काय चालू आहे तुझं. लाज नाही वाटत साडी गुंडाळायला. हे काय भलतेच उद्योग सुरू केले आहेत तू." ते मोठ्यांदा कडाडले. त्यांनी धावत जाऊन त्याच्या आंगावरची साडी ओढून बाजूला केली. पायातील पैंजण काढले, काढले काय जवळजवळ ओरबाडलेच आणि जोरजोरात त्याला बदडायला सुरुवात केली. एकीकडे तोंडाने ओरडणे, रागावणे, आणि दुसरीकडे सटके देने चालूच होतं. या अचानक पडलेल्या मारामुळे प्रतीक पुरता गोंधळून गेला. या सगळ्या आरडाओरडीमुळे आणि प्रतिकच्या रडण्यामुळे वृंदा धावत तिथे आली. तिने माधवरावांच्या तावडीतून प्रतिकला कसंबसं सोडवलं.
" अहो काय करताय हे, इतका राग बरा नव्हे. लहान आहे तो, थोडं समजून घ्या. छोटयाशा गोष्टीसाठी इतकं कोणी मारतं का?" वृंदा प्रतिकला कुशीत घेऊन रडत बडबडत होती.
" छोटीशी गोष्ट...! अगं, शाळेतून देखील तक्रारी आल्या आहेत त्याच्या. मागच्याच महिन्यात त्याचे शिक्षक आवर्जून भेटायला आले होते. ते तक्रार करत होते पण हा लहान आहे म्हणून मीच त्यांच्या तक्रारीकडे दुर्लक्ष केलं. आज तर याने हद्दच पार केली. साडी, पैंजण... शी...sssss! लाज वाटतेय मला." म्हणत ते डोक्याला हात लावून खाली बसले.
प्रतीक बिचारा गांगरून एका कोपऱ्यात बसला होता. " माझं काय चुकलं, मी काय केलं? मला आवडतं मुलींसारखं रहायला यात माझा काय दोष ". हे सगळे प्रश्न त्याच्या मनात थैमान घालत होते पण याची उत्तरं त्याच्याकडे नव्हती. तो स्वतःच्याच अस्तित्वाच्या शोधात भटकत होता. शरीराच्या पलीकडे जाऊन मनाला जे वाटतंय तेच खरं...! याचीच ग्वाही त्याच मन त्याला वारंवार देत होतं.
माधवरावांनी प्रतीक जन्मल्यापासून पहिल्यांदाच त्याच्यावर हात उचलला होता. या गोष्टीचा त्रास त्यांना देखील होत होता. दोन दिवस ते जेवले नव्हते. प्रतिकवर उचललेल्या हाताकडे एकटक पाहत रहायचे. त्यांना विश्वास होत नव्हता, आजवर ज्या हातांनी फक्त प्रेमाची पाखरण केली तेच हात आज त्याला इतकं मारू शकतात.
त्यांनी आता प्रतिकवर बारीक नजर ठेवायला सुरवात केली होती. त्याच्या हालचाली, त्याच वागणं, बोलणं... सगळ्याच गोष्टींवर. त्याची होणारी तगमग, घुसमट, स्वतःचाच स्वतःशी चाललेला संघर्ष देखील त्यांच्या नजरेतून सुटत नव्हता पण त्यांची समाजात असणारी प्रतिष्ठा, मान या सगळ्यांपुढे ते गौण होतं. त्यांची आता हळुहळु खात्री पटू लागली होती की आपला मुलगा बाकी मुलांपेक्षा वेगळा आहे. त्याच शरीर पुरुषाचं असलं तरी मन मात्र स्त्रीचं आहे. तो तृतीयपंथी आहे. ते प्रतिकची आता खूप चिडचिड, रागराग करू लागले होते.
दरम्यान एक दिवस माधवरावांना हॉस्पिटलमधून फोन आला. डॉक्टरांनी त्या दोघांना भेटायला बोलावलं होतं. वृंदावर चालू असलेल्या गर्भधारणेसाठीच्या उपचारांना यश आलं होतं. वृंदा गरोदर होती. डॉक्टरांनी त्या दोघांचं अभिनंदन केलं. माधवरावांना खूप आनंद झाला पण वृंदा...! तिला आता या वयात हे दुसरं गर्भारपण नको होतं. प्रतीक बारा तेरा वर्षाचा होत आला होता. लोक काय म्हणतील हा प्रश्न ही तिच्यापुढे होताच. शिवाय वाढतं वय, इतक्या वर्षाच्या अंतरानंतर हे बाळंतपण आपल्याला झेपेल का? असे अनेक प्रश्न तिच्यासमोर होते.
" अहो, आता हे दुसरं बाळ नको, प्रतीक आहे ना...! त्यालाच आपण व्यवस्थित सांभाळू. काय गरज आहे आता दुसऱ्या बाळाची." तिने माधवरावांना समजवावं म्हणून विषय काढला.
" काय गरज आहे? अगं खूप गरज आहे. देवानं माझं गाऱ्हाणं ऐकलं. मी खूप खुश आहे आणि प्रतिकचं म्हणशील तर त्याची सावली सुद्धा मी या बाळावर पडू देणार नाही. आहेस कुठं तू...! मी प्रतिकला लांब हॉस्टेलवर ठेवणार आहे. त्याचं अस्तित्वच मला आता या घरात नको आहे. कोणत्या पापाची फळं म्हणुन हे कार्ट जन्माला आलं, कोणास ठाऊक? अगं कलंक आहे तो आपल्या घरण्यावर. उद्याच त्याला मी होस्टेलवर पाठवण्याचा बंदोबस्त करतो." माधवराव अत्यानंदात बडबडत होते.
" काय बोलताय तुम्ही, अहो शुद्धीवर आहात का? प्रतीक आणि कलंक...! अहो, तुमचा प्राण आहे तो. माझ्याही पेक्षा जास्त जीव तुम्ही लावला आहे त्याला आणि आता असं अचानक त्याला होस्टेलवर ठेवणार? नाही...! अजिबात नाही. मला तुमचा हा निर्णय मान्य नाही. मी नाही त्याला हॉस्टेलवर ठेवू देणार. तो जसा आहे तसा मला मान्य आहे. जगाची पर्वा मी करत नाही." वृंदा रडायला लागली.
" तो मला आता माझ्या नजरेसमोर एक क्षण ही नको आहे आणि तू देखील त्याच्या पासून लांब रहा. त्याची सावलीसुद्धा या पोटातल्या बाळावर पडायला नको, समजलं तुला...! या विषयावर मला आता जास्त चर्चा नको." माधवराव दार आपटून निघून गेले.
वृंदाला माधवरावांचा हेकेखोर स्वभाव माहीत होता. त्यांनी एखादी गोष्ट ठरवली तर ती गोष्ट ते करणारच. खूप जिद्दी होते. घराण्याची अब्रू, पतप्रतिष्ठा, समाजात असलेला मान याची एक वेगळीच धुंदी होती त्यांच्यावर. आपली आब राखण्यासाठी ते कोणत्याही थराला जाऊ शकत होते. हे वृंदा चांगलंच जाणून होती. त्यामुळे तिला आता प्रतिकची काळजी वाटू लागली होती.
बारा तेरा वर्षाचा कोवळा जीव... आईच्या मायेच्या पदराखाली ज्याचं सारं जग सामावलेलं... जगरीत काय ती ठाऊक नाही... एकटा कसा राहणार होस्टेलमध्ये? ते नक्की हॉस्टेलमध्येच ठेवणार आहेत की आणखी काही वेगळं डोक्यात शिजतंय. या विचारांनी वृंदा एकदम शहारली.
तिने घाईघाईने देशपांडे वकिलांना फोन केला. देशपांडे वकील माधवरावांचे चांगले मित्र, गाईड होते. माधवरावांचे सगळे कायदेशीर व्यवहार देशपांडे वकिलच सांभाळायचे. माधवराव त्यांच्यापासून कोणतीच गोष्ट लपवत नव्हते. घरच्या सदस्यांपैकी एक असल्यासारखे त्यांचे चांगले संबंध होते. त्यामुळे वृंदाला त्यांच्यामध्ये एक आशेचा किरण दिसू लागला.
" भाऊजी, माझं एक काम कराल. अहो, तुमच्या मित्राला थोडं समजवाना. ते काहीच ऐकायला तयार नाहीत. तुम्ही तर घरच्या सारखेच आहात. तुम्हाला सगळ्या गोष्टी माहीत आहेत. ते प्रतिकला होस्टेलमध्ये ठेवायचं म्हणत आहेत. तुम्ही कृपा करून त्यांना समजवा. मला भीती वाटतेय भाऊजी, ते नक्की त्याला होस्टेलमध्येच ठेवणार की त्याच्या जीवाचं काही बरं वाईट...! " वृंदा व्याकुळ होऊन रडायला लागली.
" ठीक आहे वहिनी, मी प्रयत्न करून बघतो. हा माधवा पण ना खूपच हेकेकोर आहे. मला ही शंका आहेच त्याबद्दल. तुम्ही निश्चित रहा. मी आहे, काही काळजी करू नका." देशपांडे वकिलांनी आश्वासित केल्यानंतर वृंदा थोडी शांत झाली.
" तुला चांगलंच ठाऊक आहे वृंदा, मी एकदा घेतलेला निर्णय कधीही बदलत नाही. मग तुझी हिम्मतच कशी झाली देशपांड्याला फोन करायची. देशपांडेच काय ब्रम्हदेव जरी माझ्यासमोर उभा राहिला तरी मी माझा निर्णय बदलणार नाही. प्रतीक होस्टेलमध्ये रहायला जाणार ही काळ्या दगडावरची रेघ समज. मला माझी समाजात असणारी प्रतिष्ठा, मान, रुतबा खूप महत्वाचा आहे. त्याला धक्का लागलेला मला चालणार नाही. खूप मेहनतीने मी हे सगळं मिळवलंय. त्याला मी असं मातीमोल होऊ देणार नाही. उद्या सकाळी लौकर तयारी करा. सगळा सोक्षमोक्ष उद्याच लावून टाकतो. " संध्याकाळी ऑफिसमधून घरी आल्या आल्या माधवराव वृंदावर कडाडले.
प्रतीकने हॉस्टेलबद्दल ऐकलं आणि धावत जाऊन वृंदाला बिलगला. "आई मला नाही जायचं होस्टेलला. बाबा असे का वागत आहेत. मी त्यांचं सगळं ऐकतो ना. सांग ना त्यांना, मला होस्टेलला नका सोडू." प्रतीक रडायला लागताच वृंदाने त्याला आपल्या उराशी कवटाळले. दोघे माय लेकरं एकमेकांना कवटाळून कधीपर्यंत रडत होते ते त्या दोघांनाच ठाऊक.
दुसऱ्या दिवशी सकाळी लौकरच माधवराव प्रतिकला घेऊन घराबाहेर पडले. वृंदा जीव तोडून त्यांना समजावण्याचा प्रयत्न करत होती पण त्यांनी तीच काहीच ऐकून घेतलं नाही. प्रतिकही ही जिवाच्या आकांताने ओरडत, रडत होता पण माधवरावांनी मनाची कवाडे लावून घेतली होती त्यामुळे कोणाच्याच भावनांचा आवेग त्यांच्या मनापर्यंत पोहचत नव्हता.
माधवराव प्रतिकला घेऊन रेल्वेस्टेशन वर पोहचले. रेल्वे येताच दोघे रेल्वे मध्ये चढले. सात आठ स्टेशन गेल्यानंतर एका स्टेशनवर गाडी थांबल्यानंतर त्यांनी प्रतिकला, " बाळा तू इथेच बैस, पाणी संपलय ना, पाणी घेऊन मी लगेच थोड्यावेळात परत येतो. तू इथून कुठेही जाऊ नकोस." म्हणत बाहेर जायला उठले.
" बाबा लवकर या हं, मला खूप भीती वाटते. मला आईकडे परत घरी जायचं आहे." प्रतिकने त्यांचा हात पकडला आणि केविलवाण्या आवाजात आर्जव केली.
" हो बाळा, लगेच येतो." म्हणत त्यांनी जबरदस्तीने त्याच्या हातातला आपला हात सोडवला आणि त्याच्याकडे माघारी वळून पाहिलं. त्याचे ते घारे, गहिरे डोळे, त्याची ती नजर त्यांच्या काळजाच्या आरपार गेली. डोळ्यात आलेलं पाणी हळूच रुमालाने टिपत ते बाहेर पडले. रेल्वे सुरू झाली. माधवराव त्या रेल्वेत परत माघारी वळून गेले नाहीत. रेल्वेचा मोठ्यांदा भोंगा वाजला. रेल्वे निघून गेली आणि माधवराव हाताच्या ओंजळीत चेहरा लपवून ढसाढसा रडू लागले. ते कितीतरी वेळ तिथेच रेल्वेस्टेशनवर भणंगासारखे बसून राहिले.
" नाही...नाही...! त्याला असं एकट्याला सोडायला नको होतं. इतका कसा निष्ठुर झालो होतो मी. प्रतिष्ठेच्या हव्यासापोटी पोटच्या पोराला वाऱ्यावर सोडून दिलं. मी... चुकलो. खूप चुकीचा वागलो मी. नाही... नाही... म्हणत ते ओरडत होते, रडत होते, स्वतःच्याच हाताने गालावर मारून घेत होते.
" माधवा, अरे असं काय करतोयस. शुद्धीवर ये. अरे, तुझा प्रतीक इथेच आहे. ही... ही प्रतीक्षा...! हाच तुझा प्रतीक आहे. " देशपांडे वकिलांनी माधवरावांना दोन्ही खांद्याला पकडून जोरात हलवलं. तसे माधवराव भूतकाळातून बाहेर आले.
आदित्य आणि आविष्कार अवाक होऊन एकमेकांकडे पाहत होते. हे सगळं काय चाललंय याचा अंदाज आता त्यांना आला होता.
" अहो, काका तुम्ही म्हणताय हाच प्रतीक आहे पण याला पुरावा काय? तुम्ही सांगताय त्या गोष्टीवर आम्ही का विश्वास ठेवायचा. पैशासाठी कोणीही समोर येऊन उभं राहिलं आणि म्हणेल मीच प्रतीक आहे." आदित्य, देशपांडे काकांना प्रतिक्षाच प्रतीक असल्याचा पुरावा मागत होता.
आदित्यच्या या प्रश्नावर वृंदा ताडकन उठून उभी राहिली. डोळे पुसत," पैसे...! पैशासाठी...! अरे आदित्य, ती एक प्रसिद्ध आणि प्रतिष्ठित डॉक्टर आहे. भरपूर पैसा आहे तिच्याकडे. तिनं तिचं साम्राज्य, तिचं अधिपत्य स्वतः स्थापित केलंय. तिला काय गरज रे तुमच्या पैशाची आणि पुरावाच हवा असेल तर मी देते पुरावा, म्हणाली.
माधवराव वृंदाकडे अविश्वसनिय नजरेने पाहू लागले. वृंदा जाऊन माधवरावांपुढे उभी राहिली. "तुम्हालाही हवाय का पुरावा." वृंदाने माधवरावांना विचारताच त्यांनी खाली मान घातली.
वृंदाने प्रतिक्षाचा हात पकडला आणि तिला ओढून आणून माधवरावांसमोर उभं केलं.
" तुम्ही हिला म्हणजेच प्रतिकला होस्टेलवर ठेवतो म्हणून घरातून बाहेर पडलात आणि दुसऱ्या दिवशी घरी परतलात. शाळेतल्या मुलांची संगत चांगली नव्हती. तो इथे राहिला असता तर कसा बिघडला असता. त्याला चांगलं वळण लागावं म्हणून तुम्ही त्याला बाहेर शिकायला होस्टेलवर ठेवलं. सगळीकडे असा कांगावा केलात आणि मलाही, ह्या घरात आजपासून त्याच नाव अजिबात घ्यायचं नाही. माझ्यासमोर त्याचं नाव काढलेलं मला चालणार नाही ही सक्त ताकीद तुम्ही दिलीत. त्याची त्या घरातील एक एक आठवण पुसून टाकण्याचा तुम्ही आटोकाट प्रयत्न केलात पण मन...! त्याचं काय? मनातून त्याला कसं हद्दपार करणार होता तुम्ही. ना तुम्ही त्याला मनातून पुसून टाकू शकला ना मी. त्याचे डोळे त्या दिवसापासून आजवर तुमचा पाठलाग करत आहेत. एक क्षण तुम्हाला स्वस्थता लाभली नाही. पण तरीही तुम्ही खुश होतात. मी गरोदर होते, तुम्हाला तुमची प्रतिष्ठा सांभाळायला तुमचा वारसा पुढे चालवायला दुसरा वारस मिळणार होता.
तुम्ही जरी त्याला टाकलं असलं तरी मी आई होते ना...! मी कशी त्याला असचं जाऊ देणार होते. माझ्या बाळाच्या अस्तित्वासाठी मला काहीतरी पाऊल उचलावं लागणारच होतं आणि मी ते उचललं."
" म्हणजे तू काय केलंस वृंदा? आणि मला तु काहीच सांगितलं नाहीस."
" माधवा, तू तरी आजवर कुठे सांगितलंस रे की होस्टेलच्या नावाखाली तू एका कोवळ्या जीवाला, प्रतिकला रेल्वेच्या एका डब्यात बेवारशासारखा सोडून आला होतास." माधवरावांनी वृंदाला विचारलेल्या प्रश्नाच्या उत्तरादाखल देशपांडे वकिलांनी त्यांना प्रतिप्रश्न केला.
माधवराव पुढे काहीच बोलले नाहीत. ते फक्त अवाक होऊन कधी देशपांडे वकिलांकडे तर कधी वृंदाकडे पाहत होते.
" वृंदा मला सगळं जाणून घ्यायचं आहे. तु काय केलंस, देशपांडेला सगळ्या गोष्टी कशा ठाऊक...! कृपा करून मला सांगा." माधवराव ओरडत होते. त्यामुळे त्यांना श्वास घ्यायला त्रास होत होता, धाप लागत होती. प्रतिक्षाने त्यांचा रक्तदाब तपासला, औषधं दिली. माधवराव एकटक तिला न्याहाळत होते.
" वृंदा कृपा करून मला प्रतिकबद्दल सांग... सगळं सांग! तो डॉक्टर कसा बनला तो इथवर कसा पोहचला. माझा अजून अंत पाहू नकोस." माधवराव वृंदाकडे आशेने पाहत होते.
वृंदा आणि देशपांडे वकिलांनी कोणतं पाऊल उचललं होतं, पाहुयात पुढील भागात...
क्रमशः
©️ सुनिता मधुकर पाटील.
४/12/2020.
© copyright
© all rights reserved.
या कथेच्या प्रकाशनाचे आणि वितरणाचे सारे हक्क लेखिकेकडे राखीव. कथेत अथवा कथेच्या नावात किंवा कथा लेखिकेच्या नावाशिवाय आढळून आल्यास तो कॉपी राईट कायद्याचा भंग मानला जाईल. कथा जशीच्या तशी शेअर करण्यास काहीही हरकत नाही.