मधुनिता
अग्निपरीक्षा - भाग १
अंजु मागील आठवड्यापासून काळजीत होती. घरातील कामं करत मनातल्या मनात चडफडत होती. भाच्याचं लग्न आठवड्यावर येऊन ठेपलेलं आणि ही पाळी मेली या वेळी लांबली होती. ऐन लग्नात ह्या बयेनं घोळ घातला नाही म्हणजे मिळवलं, नाहीतर नवरदेवाची एकुलती एक आत्या म्हणून मिरवण्याऎवजी ओटीपोटात येणाऱ्या कळा सहन करत एखादा कोपरा गाठून बसावं लागेल म्हणून ती डॉक्टरांकडे देखील जाऊन आली होती. डॉक्टरांनी चार आठ दिवस मागे पुढे होत असतं काही काळजीचं कारण नाही म्हणून तिला परत पाठवलं. त्यात अमितचा सेन्स ऑफ ह्युमर म्हणजे कहर! अंजुने त्यांना सांगितलं तर म्हणतात कसे,
" काय गं, गोड बातमी तर नाही ना?"
" कमाल आहे या माणसाची मागील आठ-नऊ वर्षांपूर्वी स्वतःच आपलं नसबंदीचं ऑपरेशन करवून घेतलं होतं मग बाळाचा विषय आलाच कोठून. प्रत्येक वेळी चेष्टा मस्करी, हा काय चेष्टेचा विषय आहे? आणि किती वेळा सांगितलं आहे यांना की ऑफिसमधून घरी आल्यानंतर कपडे, मोजे, बूट, बॅग ह्या सगळ्या वस्तू जागच्या जागी ठेवत जा म्हणून पण ऐकतील तर शपथ...!" मनातल्या मनात ती स्वतःशीच बडबडत होती. इतक्यात तिचं लक्ष भाजीच्या पिशवीकडे गेलं आणि पिशवीभर हिरव्या भाज्या पाहून परत एकदा तिचा राग उफाळून आला.
" कितीदा सांगितलं आहे सगळ्या हिरव्या भाज्या एकदाच आणत जाऊ नका. साफ करायला वेळ जातो, मुलंही सारख्या हिरव्या भाज्या खाऊन कंटाळतात आणि खराब झाल्यामुळे फेकून द्याव्या लागतात ते वेगळं. देव जाणे अमित भाजी मंडईत घुसताच त्यांच्या प्रेमाबिमात पडतात की काय? सगळ्या एकदमच गोळा करून घेऊन येतात." तिने बडबडतच भाजीची पिशवी रिकामी केली आणि भाजी निवडायला बसली आणि परत आपल्या विचारात हरवून गेली.
' माहेरच्या अंगणातलं ह्या पिढीतलं हे पाहिलं लग्न. सुरेश दादा पहिल्यांदा वरबाप बनणार. किती मज्जा येईल या लग्नात. महेशदादा देखील तीन वर्षानंतर परदेशातून लग्नासाठी गावी येणार आहे. सगळी भावंड, त्यांची मुलं किती वर्षानंतर या लग्नाच्या निमित्ताने एकत्र येणार. नाहीतर काळाच्या ओघात लहानपणीच्या फक्त आठवणींच शिल्लक आहेत. पुन्हा त्या आठवणी भरभरून जगता येणार आणि माझा लाडका भाचा... रोनक नवरदेवाच्या वेशात मुंडावळ्या बांधून एखाद्या राजकुमारासारखा दिसेल, नाही?' अंजुच्या डोक्यात विचारांनी गलका केला होता. इतक्यात फोनची घंटी वाजली.
" काय गं अंजु, कधी निघणार आहेस गावी यायला."
" येते रे दादा, दोन तीन दिवस आधी पोहचेन." अंजु म्हणाली.
" वेडी आहेस का, अगं तुला चांगलं दहा पंधरा दिवस आधी यायला हवं होतं. एकुलती एक आत्या ना तू माझ्या रोनकची आणि दोन दिवस आधी येणार? तू उद्याच निघ बरं. अमितरावांना सुट्टी मिळत असेल तर दोघे सोबतच या, त्यांना सुट्टी नसेल तर तू उद्याच्या उद्या निघ. अमितराव पाठीमागून येतील. आणि हो सकाळी लवकर निघ म्हणजे रात्र व्हायच्या आधी घरी पोहचशील." सुरेशदादा अंजुला आग्रह करत होता.
" हो दादा, संध्याकाळी अमितशी बोलून कळवते. इकडून काही आणायचं आहे का?" अंजुने दादाला विचारलं.
" काही नाही गं, तू लवकर ये. बस्स एवढंच, वाट पाहतोय." दादाशी बोलून अंजुने फोन ठेवून दिला आणि परत भाज्या निवडण्यात गुंतून गेली.
रात्री जेवता जेवता अंजुने गावी जाण्याचा विषय काढला. अमितला सुट्टी नसल्यामुळे तो काही लगेच जाणार नव्हता. अंजु आणि मुलं दुसऱ्याच दिवशी गावी जाण्यासाठी निघणार आणि अमित पाठीमागून जाणार हे ठरलं.
ठरल्याप्रमाणे सगळे गावी गेले. लग्न छान थाटामाटात पार पडलं. लग्नाच्या धामधुमीत आणि उत्साहात अंजु पाळीबद्दल पार विसरून गेली होती. घरी परत आल्यानंतर तिला काळजी वाटू लागली. महिना सरत आला तरी अजून कशी पाळी आली नाही. तिने ह्या गोष्टीची परत एकदा अमितला आठवण करून दिली. आज उद्या करत करत डॉक्टरांकडे जाणं लांबणीवर पडत होतं. बघता बघता महिना सरून गेला.
अमितला सुट्टी मिळत नसल्यामुळे तो ऑफिसला गेल्यानंतर ती एकटीच डॉक्टरांकडे गेली. डॉक्टरांनी देखील बाळ राहिलं असेल अशी शंका व्यक्त केली.
" कसं शक्य आहे डॉक्टर. अहो, मागील आठ-नऊ वर्षांपुर्वी अमित यांनी म्हणजे माझ्या नवऱ्याने नसबंदीचं ऑपरेशन करवून घेतलं आहे." डॉक्टरांच्या शंकेवर अंजुने खुलासा केला.
" कधी कधी ऑपरेशन फेल देखील होतात. तेंव्हा प्रेग्नन्सी टेस्ट करून घ्यायला हवी."
डॉक्टरांचं बोलणं ऐकून अंजुला काहीच सुचेना. आता या वयात पुन्हा गरोदरपण. मुलं इतकी मोठी झाल्यानंतर. अद्वैत दहावीत शिकतोय आणि अवनी सातवीत. लोक काय म्हणतील. अंजु आपल्या स्वभावाप्रमाणे पुढील विचार करू लागली.
" इतका विचार करू नका, अंजलीताई. अहो, आपण फक्त टेस्ट करून पाहणार आहोत. टेस्ट पॉजीटिव्हच येईल कशावरून? आपल्या शंकेच निरसन तरी होईल ना."
डॉक्टरांनी समजावताच अंजु टेस्टसाठी तयार झाली आणि थोडं घाबरतच तिने टेस्ट साठी सॅम्पल दिलं. थोड्याचं वेळात टेस्टचा रिपोर्ट आला. रिपोर्ट पॉजीटिव्ह होता. अंजु डोकं पकडून तिथेच बसली आणि रडू लागली.
" अंजलीताई, घाबरू नका. अहो जास्त दिवस नाही झालेत. एकच महिना उलटला आहे परिणामी अबॉर्शनमध्ये अपेक्षाकृत कमी धोका आहे. तुम्हाला बाळ नको असेल तर तुमच्या नवऱ्याशी बोलून आपण अबॉर्शन करू शकतो. तुम्ही उद्या या, सगळं ठीक होईल." डॉक्टरांनी तिची समजुत काढली.
क्लिनिकमधून बाहेर पडताच तिने तडक अमितला फोन लावला आणि रडू लागली. अंजुचा रडवेला आवाज ऐकून अमित घाबरला.
" काय झालं अंजु. तू ठीक आहेस ना. डॉक्टरांकडे जाणार होतीस आज, जाऊन आलीस का? काय म्हणाले डॉक्टर. बरं ते जाऊ दे, आधी तू का रडत आहेस ते तरी सांग." अमितने घाबरून विचारलं.
" माझी तब्येत ठीक नाही. तुम्ही लवकर घरी या." ती इतकंच बोलली आणि फोन कट केला. अंजूचं अर्धवट बोलणं ऐकून अमित घाईघाईत घरी जायला निघाला.
इकडे अंजु अमितला काय आणि कसं सांगायचं या विचारात होती. अमित आता या क्षणाला आपल्या जवळ असायला हवे होते. अमितच्या कवेत शिरून मनसोक्त रडून घ्यावं असं तिला वाटत होतं. अमितच्या बाहुत नेहमीच तिला सुरक्षित वाटायचं. त्याच्या कुशीत तिची दुःख, वेदना, त्रास नेहमीच अश्रूंसोबत वाहून जायचे आणि ती रीती व्हायची. उरायचं फक्त अमितचं निरलस प्रेम. आणखी जीवनात काय हवं होतं. हीच तर तिची आयुष्यभराची जमापुंजी होती.
अंजु रडत रडतच घरी पोहचली आणि अमितची वाट पाहू लागली. तासाभरातच अमित पण घरी पोहचला. अमितला दारात पाहताच अंजुने धावत जाऊन त्याला मिठी मारली आणि,
" अमित आता या वयात आपल्याला भ्रूण हत्येचं पाप लागेल. डॉक्टर बोलल्या जास्त वेळ झाला नाही, त्यामुळे अपेक्षाकृत धोका कमी आहे. लवकरात लवकर अबॉर्शन केलं तर सगळं ठीक होईल. त्यांनी उद्याच आपल्याला क्लिनिकमध्ये बोलावलं आहे." अंजु रडत रडत एका दमात बोलून गेली.
अमितने तिच्या दोन्ही दंडांना पकडून तिला आधी खाली बसवलं. ती काय बोलली याचा संदर्भ लावता लावता त्याच्या चेहऱ्यावरचे भाव बदलू लागले आणि क्षणात त्याने अंजुला दूर लोटलं आणि म्हणला,
" कोणाचं बाळ आहे हे अंजु?"
अंजुला तिच्या कानावर विश्वास होत नव्हता. हे अमित काय बोलत आहेत.
" हे काय बोलताय तुम्ही अमित? असा विचार तुमच्या मनात येऊच कसा शकतो." अंजु रागाने थरथरत होती.
" का नाही येणार? तू विसरली तर नाही ना की माझं नसबंदीचं ऑपरेशन होऊन आठ-नऊ वर्ष होत आली आहेत." खरं पाहता अमित रागात नव्हता तर त्याच्या डोळ्यात दुःख होतं.
" ऑपरेशन फेल सुद्धा होऊ शकत अमित." अंजु अपमान आणि तिच्यावर दाखवलेल्या अविश्वासामुळे पुरती हेलावून गेली होती.
" आठ-नऊ वर्षानंतर?" अमित ऑपरेशन फेल होऊ शकतं हे मानायला तयार नव्हता.
" तुम्ही मला लहानपणापासून ओळखता अमित. आपला प्रेमविवाह आहे आणि अठरावर्षांचा आपला दृष्ट लागावा असा संसार. असे विचार तुमच्या डोक्यात येऊच कसे शकतात."
अपमानित झाल्यामुळे ती थरथरत होती. डोक्याला हात लावून ती तिथेच खाली बसली. डोळ्यातील अश्रू अपमानाच्या धगीमुळे वितळून गळत होते. अमितच्या बोलण्यावर कसं रिऍक्ट व्हावं, त्याला कसं समजवावं तिला कळत नव्हतं.
इकडे अमित पण पुतळ्यासारखा निश्चल उभा होता. जणू दगड होऊन जागीच थिजला होता. लहानपणापासून आपण अंजुला ओळखतो. ती अशी वागूच शकत नाही याची खात्री होती त्याला पण डॉक्टरचे रिपोर्ट त्याचं काय? तो रिपोर्टकडे पण दुर्लक्ष करू शकत नव्हता. इतक्या वर्षानंतर ऑपरेशन फेल कसं होऊ शकतं हे त्याला कळत नव्हतं. याबाबत त्याने कधी ऐकलं देखील नव्हतं.
आगतिकतेने त्याने अंजूकडे पाहिलं आणि तिची अवस्था पाहून त्याच्या पोटात कालवलं. असचं उठून जावं आणि तिला घट्ट मिठी मारावी. तिच्यावर संशय घेतल्याबद्दल तिची माफी मागावी असं त्याच्या मनात येऊन गेलं पण त्याच्या प्रेमावर मनात चाललेल्या द्वंद्वाने विजय मिळवला आणि तो तसाच बसून राहिला.
घरात एक भयाण शांतता पसरली होती. मधूनच अंजूचे हुंदके त्या शांततेला चिरत अमितच्या काळजाचा वेध घेत होते. एक दोन तास कोणीच कोणाशी बोललं नाही. अंजु अजूनही डोक्याला हात लावून बसली होती. अमितने दाखवलेला अविश्वास तिच्या अस्तित्वाला आव्हान देत होता. त्यातून निर्माण झालेल्या हतबलतेमुळे ती मौन होती.
थोड्या वेळाने अमित उठून खिडकीत गेला आणि बाहेर पाहू लागला. बाहेर मस्त मंद मंद हवा वाहत होती. बाहेर अंगणात बागेतील झाडांवर चिमण्यांचा चिवचिवाट चालू होता. रंगबरेंगी फुलांनी बगीचा बहरला होता. मधूनच एखादी खारुताई इकडून तिकडे उड्या मारत होती. तसं पाहता इतर वेळी हे दृश्य पाहुन मनाला विलोभनीय आनंद झाला असता पण मनात चाललेलं द्वंद्व, बेचैनी आणि आगतिकतेमुळे सारंच नकोस वाटत होतं.
तो बराचवेळ तसाच खिडकीत उभा होता. तो मनातल्या मनात काहीतरी ठरवत होता. त्याने माघारी वळून एकदा अंजुकडे पाहिलं. तिला पाहताच त्याच्या हृदयात एक कळ उमटली आणि मनात भीती दाटून आली. ही हृदयातील कळ अंजुला असं बेहाल पाहून उमटली होती की भविष्यातील संभावित धोक्याच्या भीतीमुळे उमटली होती हे त्याचं त्यालाच कळत नव्हतं. त्याचं मन अंजूकडे ओढ घेत होतं.
तो हळुवार पावलं टाकत अंजूजवळ गेला आणि तिला जवळ घेतलं. अंजुच्या भावनांचा बांध पुन्हा एकदा फुटला. तिने काहीही आढेवेढे न घेता स्वतःला अमितच्या मिठीत झोकून दिलं. मणभर रडून झाल्यानंतर तिने मान वर करून अमितकडे पाहिलं. त्याच्या नजरेत तिला तिच्यासाठी अनंत, अथाह प्रेम तर दिसलचं पण सोबत एक प्रशचिन्ह देखील स्पष्ट दिसत होतं.
" अमित काहीतरी बोला. कसला विचार करताय. असं शांत राहू नका. तुमची ही शांतता माझा जीव घेईल." अंजुने डोळे पुसत विचारलं.
" अंजु मी काय बोलतोय ते तू शांतपणे ऐकून घे. हे बघ मी तुला लहानपणापासून ओळखतो. आपला प्रेमविवाह आहे. माझा तुझ्यावर पूर्ण विश्वास आहे. तू कधीच चुकीचं वागू शकत नाहीस याची खात्री आहे मला. अगं मी जीवापाड प्रेम करतो तुझ्यावर. तू म्हणशील तर मी तुझ्यासाठी माझा जीवसुद्धा देऊ शकतो. तुला विश्वास आहे ना माझ्यावर?" अमितने अंजुच्या डोळ्यात पाहून विचारलं.
" हो अमित, स्वतःपेक्षा जास्त विश्वास आहे तुमच्यावर." अंजुने अमितचा हात हातात घेतला.
" मग मी काहीतरी ठरवलं आहे. माझं ऐकशील." अमित तिचा हात थोपटत म्हणाला.
" काय?" डोळे पुसत अंजुने विचारलं.
अमितने काय ठरवलं असेल. अंजु आणि अमित या परिस्थितीतून कसे बाहेर पडतील पाहुयात पुढील भागात.
क्रमशः
©️ सुनिता मधुकर पाटील.
06/12/2021.
फोटो - साभार गुगल
तर माझ्या वाचक मित्रमैत्रिणींनो तुम्हाला ही कथा कशी वाटली हे सांगायला अजिबात विसरू नका. असेच आणखी ब्लॉग वाचायचे असल्यास माझ्या मधुनिता या फेसबुक पेजला नक्की follow करा. कथा आवडल्यास लाईक, कमेंट आणि लेखकाच्या नावासहित शेअर करा.
© copyright
© all rights reserved.
या कथेच्या प्रकाशनाचे आणि वितरणाचे सारे हक्क लेखिकेकडे राखीव. कथेत अथवा कथेच्या नावात किंवा कथा लेखिकेच्या नावाशिवाय आढळून आल्यास तो कॉपी राईट कायद्याचा भंग मानला जाईल. कथा जशीच्या तशी शेअर करण्यास काहीही हरकत नाही.